William Shakespeare (Szekspir)

Miejsce urodzenia Williama Szekspira to Stratford-upon-Avon – miasto w Anglii, w hrabstwie Warwickshire. Dokładna data jego narodzin nie jest znana. Z zachowanych dokumentów wynika, że został on ochrzczony 26 kwietnia 1564 roku, stąd przypuszczenia, że narodził się 23 kwietnia.
Był trzecim spośród ośmiorga dzieci Johna Szekspira – rzemieślnika i lokalnego polityka oraz Mary Arden – pochodzącej ze znanej i bogatej rodziny właściciela ziemskiego.
Edukację rozpoczął w King’s New School w Stratford, gdzie studiował m.in. dzieła łacińskich klasyków, a zwłaszcza Owidiusza.27 października 1582 roku – w wieku 18 lat – poślubił dwudziestosześcioletnią Anne Hathaway, córkę okolicznego farmera. Historycy twierdzą, że ich związek nie był udany. Sześć miesięcy po ślubie urodziła się córka – Susanna, dwa lata później narodziły się bliźnięta – Hammeth i Judith.
Kolejne osiem lat życia Williama Szekspira pozostaje zagadką. Brak jakichkolwiek przekazów i dokumentów.
Historycy wskazują na wiele możliwości. Jedni twierdzą, że walczył jako żołnierz na ziemiach Holandii. Inni uważaja, że był nauczycielem, a jeszcze inni, że wyruszył do Londynu i dołączył tam do trupy teatralnej.

Ostatnia możliwość wydaje się najbardziej prawdopodobna, ponieważ w roku 1592 Szekspir powrócił na karty kronik jako członek „Trupy Lorda Szambelana”. Jego nazwisko jest wymienienie w broszurze wydanej przez Roberta Greene’a będącej pamfletem na postać scenicznego rywala.
Szekspir początkowo był aktorem, ale z czasem zaczął pisać sztuki, co przyniosło mu natychmiastową sławę.
Od 1594 sztuki Szekspira przedstawiane były wyłącznie przez londyńską „Trupę Lorda Szambelana”, do której zaliczał się również sam autor. Szekspir nie tylko pisał, ale także opiekował się finansami oraz grał pomniejsze role. Szybko dał się poznać jako doskonały organizator.
Lata dziewięćdziesiąte szesnastego wieku to okres osobistego finansowego sukcesu Szekspira. W roku 1597 roku posiadał już własny dom w Londynie, a do tego kupił wielką posiadłość w Stratford – rezydencję zwaną New Place. Rok później współfinansował budowę teatru „Pod kulą ziemską”, na którego deskach mógł do woli wystawiać swoje dzieła. Bogactwo zapewniło Szekspirowi i jego rodzinie drogę do stanu szlacheckiego. W 1603 roku „Trupa Lorda Szambelana” otrzymała patent królewski od Jakuba I Stuarta, zmieniwszy zarazem nazwę na „Ludzie Króla”. Wcześniej Szekspir cieszył się uznaniem królowej Elżbiety I.
Kilka lat przed śmiercią Szekspir powrócił do Stratford. Najprawdopodobniej stało się to w 1609 roku z powodu wybuchu epidemii dżumy. W tym okresie teatry były zamknięte.
Rok 1613 był datą zamykającą twórczy okres życia Williama Szekspira. Swoje 3 ostatnie sztuki napisał, współpracując z Johnem Fletcherem – następcą Szekspira w trupie „Ludzie Króla”.
William Szekspir zmarł 23 kwietnia 1616 w Stratford – w wieku 52 lat. Dokładna przyczyna zgonu pozostaje nieznana. Ciało złożono w prezbiterium Kolegiaty Świętej Trójcy w Stratford. Nagrobek ozdobiono pomnikiem przedstawiającym Szekspira z piórem w ręku. Na nagrobku wyryto napis: „Pylos w osądach, Sokrates w geniuszu, Maro w sztuce. Ziemia go grzebie, ludzie opłakują, do Olimpu należy”.
William Shakespeare (Szekspir) powszechnie uważany jest za najważniejszego i najlepszego spośród autorów tworzących w języku angielskim. Napisane przez niego sztuki cieszą się olbrzymią popularnością, są wystawiane częściej niż dzieła jakiegokolwiek innego autora, przetłumaczone zostały na prawie wszystkie języki świata.
Do najważniejszych dzieł Szekspira należą: „Hamlet”, „Romeo i Julia”, „Król Lear”, „Makbet”, „Poskromienie złośnicy”, „Sen nocy letniej”, „Burza”.
Tak naprawdę nie wiadomo, ile dzieł na pewno można przypisać Szekspirowi. Do naszych czasów zachowało się 38 sztuk teatralnych (tragedie, komedie i kroniki historyczne), 154 sonety, 2 długie poematy narracyjne oraz nieco krótszych.
Kontrowersje budzi kwestia autorstwa wielu sztuk przypisywanych Szekspirowi.
Niektórzy badacze uważają, że część z nich została napisana przez Christophera Marlowe’a, Edwarda de Verte lub Francisa Bacona. Istnieje nawet teoria, że Szekspir był jedynie aktorem.
Nie wszyscy uważali, że Szekspir był wielkim poetą. Doniosłość jego dzieł z całą mocą kwestionowali na przykład Wolter, T. S. Eliot, czy też G. B. Shaw.

Ciekawostki z życia Williama Szekspira

Jego rodzice byli kuzynostwem, ich matki były siostrami.
Jego rodzina była silnie katolicka, co w ówczesnej Anglii nie było mile widziane.
Odbył karę więzienia za kłusownictwo.
W wieku 18 lat ożenił się ze starszą od siebie o 8 lat Anne Hathaway. Małżeństwo było prawdopodobnie „wymuszone” ciążą Anne.
Córka Szekspira była analfabetką.
Jest najczęściej cytowanym pisarzem anglojęzycznego świata.
Zastosował wiersz z akcentami na parzyste sylaby wersu, rezygnując z rymów.
Lista słów, które wprowadził do języka angielskiego, liczy około 1600.
Był autorem wielu neologizmów, które wykorzystując w swej twórczości, wprowadził do użytku masowego: np. „splamiony krwią”.
Jest też autorem bardzo wielu zwrotów, które trafiły do języka potocznego: np. „przełamywanie lodów”.
W 126 sonetach adoruje pięknego młodzieńca, co niektórzy uważają za dowód, że był biseksualny.
Do dziś twórca uprawiający komedie i tragedie należy do prawdziwej rzadkości.
Maciej Słomczyński (Joe Alex) był pierwszym człowiekiem na świecie, który przetłumaczył wszystkie dramaty i utwory poetyckie Szekspira.

Aforyzmy Williama Szekspira

• Bądź gotów do walki, ale jej nie wszczynaj.
• Co ma przyjść, przyjdzie, co ma minąć, minie, w dni najburzliwsze czas jednako płynie.
• Człowieka wady ryjemy na spiżu, na wodzie spisujemy jego cnoty.
• Czymże jest nazwa? To, co zowią różą, pod inną nazwą równie by pachniało.
• Drwi z blizn, kto nigdy nie doświadczył rany.
• Gwałtownych uniesień i koniec gwałtowny.
• Jak gorzko przyglądać się szczęściu poprzez cudze oczy.
• Jakiż jest ten świat, gdy za tysiąc funtów najgorsze wady zowią zaletami.
• Naturo, tyś mi bóstwem, twemu tylko ulegam prawu.
• Nie słupa to wina, że ślepiec go nie widzi.
• Nie sposób wyczytać z twarzy człowieka ścieżek jego umysłu.
• Nowe zwyczaje, jakkolwiek śmieszne, zawsze się przyjmują.
• Pamięć – to straż umysłu.
• Panny są majem, gdy są pannami, ale zmienia się niebo, gdy zostają żonami.
• Pociechę myśl daje, że po najdłuższej nocy dzień powstaje.
• Przecież i osioł pozna się na tym, kiedy wóz ciągnie konia.
• Rozumiem furię w twoich słowach, ale nie rozumiem słów.
• Większy ból niż ukąszenie węża daje niewdzięczność dziecka.
• Za późno na czuprynę, gdy natura już uczyniła cię łysym.
• Żądza, raj obiecując, wiedzie w otchłań piekła.